Witold Henryk Paryski

Wśród ludzi związanych z Tatrami nazwisko Paryski oznacza legendę. 16 grudnia mija 18 lat od śmierci bodajże najwybitniejszego znawcy Tatr w historii. Witold Henryk Paryski, WHP – bo takim skrót przylgnął do postaci Witolda H. Paryskiego – urodził się w 1909 roku na terenie Stanów Zjednoczonych. W 1922 roku zamieszkał w Zakopanem i od razu rozpoczął błyskotliwą i obfitującą w sukcesy karierę taternicką. Szło mu bardzo dobrze – na koncie miał między innymi pierwsze wejście Filarem Leporowskiego na Kozi Wierch czy wprost na Kozią Przełęcz Wyżnią. W 1933 roku ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, ale nie zmieniło to drogi jego życia. Już wtedy wiadomo było, że jego nazwisko na zawsze związane zostanie z Tatrami. 

W 1940 r. WHP poślubił Zofię Radwańska – przyrodniczkę z tytułem doktora. Ich miłość zaowocowała nie tylko wieloma wspaniałymi wyprawami, ale przede wszystkim gigantyczną pracą naukową, której punktem kulminacyjnym było wydanie „Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej” w 1995 r., a wcześniej „Encyklopedii Tatrzańskiej” (1973). Bardziej zaawansowani cenią również 25-tomowy przewodnik taternicki „Tatry Wysokie”, który dokładnie opisuje całe pasmo grań po grani i szczyt po szczycie. O skali dzieła niech świadczy fakt, że WHP pisał je przez 37 lat (1951-88). 

Za wybitne zasługi zarówno Witold, jak i jego małżonka zostali odznaczeni tuż przed śmiercią Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. WHP zmarł 16 grudnia 2000 roku. Pochowano go na Pęksowym Brzyzku. Jego schorowana żona nie mogła uczestniczyć w uroczystości. Zmarła 10 miesięcy później. 


Wykorzystano wspomnienia Józefa Nyki opublikowane na łamach „Gazety Górskiej” nr 1/2000.