Młodopolska fascynacja Tatrami dotknęła głównie pisarzy i poetów. Właściwie brak zainteresowania tym obszarem stawał się faux pas w wyjątkowym dla sztuki zakopiańskiej okresie. Wielu z nich, wzorując się dziełami twórców głównego nurtu, nigdy na własne oczy gór nie widziało. Wróćmy jednak do malarstwa. Ponieważ Zakopane i Tatry stały się centrum kulturowym Polski, bohema odwiedzała je zarówno latem, jak i zimą, tworząc dzieła zawierające motywy tatrzańskie.
W malarstwie za najważniejszych twórców okresu Młodej Polski uważani są Leon Wyczółkowski, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Stefan Filipkiewicz, Stanisław Kamocki i Henryk Szczygliński. Skupimy się na tych najbardziej charakterystycznych.
Stanisław Witkiewicz (1851-1915)
Twórczość malarska wszechstronnie uzdolnionego Witkiewicza pozostawała pod wpływem Władysława Ślewińskiego i Paula Gauguina. Do niektórych swoich dzieł wniósł jednak indywidualne wizje nie tylko widoków dostępnych, ale też nocnych, zimowych, pełnych nastroju milczenia gór. Do jego najbardziej znanych dzieł należą m.in.: Czarny Staw – kurniawa (1892), Kozice w górach (przed 1896), Wiatr halny (1895) i Widok tatrzański – gniazdo zimy (1906-07). Jego prace dziś można podziwiać w muzeach w Krakowie, Gdańsku, Słupsku, Warszawie i Zakopanem.
Leon Wyczółkowski (1852-1936)
Arcydzieła Leona Wyczółkowskiego przedstawiające pejzaże tatrzańskie uważane są za najlepsze w kraju i Europie. Artysta, zainspirowany sztuką japońską, miał pomysł na przedstawianie ogromu gór w małym formacie. W jaki sposób osiągnął ten efekt? W swoich pejzażach przedstawiał przeważnie fragmenty, a nie całość krajobrazu (np. Mnich nad Morskim Okiem, 1904). Do jego najbardziej znanych dzieł z motywem tatrzańskim należą: Giewont o zachodzie słońca (1898), Morskie Oko z Czarnego Stawu (1905), U Wrót Chałubińskiego (1905). Prace artysty wystawiane są w muzeach w Krakowie, Poznaniu, Warszawie, Bydgoszczy i we Lwowie.
Młodopolska atmosfera pod Giewontem zdecydowanie sprzyjała twórczości i swobodnej wymianie myśli. W okresie dwudziestolecia międzywojennego bohema nadal znajdowała tu inspiracje. Nadchodzące ciemne chmury zmian nie zniszczyły fascynacji Tatrami w sztuce, nie dała rady jej zniszczyć nawet II wojna światowa.
Na zdjęciu: Leon Wyczółkowski, U Wrót Chałubińskiego
