Lawiny śnieżne
Za lawinę uważa się gwałtowną utratę stabilności i przemieszczanie się - spadanie, ze stoku górskiego mas śniegu, lodu, gleby, materiału skalnego, bądź ich mieszaniny. Lawiny „betonują” zasypaną osobę, nie pozostawiając jej możliwości ruchu i blokując oddychanie. Ze względu na rodzaj śniegu wyróżnia się lawiny: deskowe (najczęstsze, a zarazem najbardziej niebezpieczne), ze śniegu osiadłego, pyłowe i gruntowe. Na podstawie posiadanej wiedzy i rozsądku można zminimalizować prawdopodobieństwo stania się ich kolejną ofiarą.
Przyczyną powstawania lawin śnieżnych jest słaba spójność pomiędzy poszczególnymi, metamorfizującymi warstwami śniegu. Jeżeli pomiędzy dwoma płaszczyznami, o różnej strukturze, utworzy się warstwa „poślizgowa”, może ona uruchomić zejście lawiny. Dodatkowo powstawaniu lawin sprzyjają opady śniegu, wiatr (wywiewa śnieg na stokach nawietrznych, jednocześnie przenosząc go na granie i stoki zawietrzne) oraz gwałtowne zmiany temperatur, zwłaszcza ocieplenie.
Schodzeniu lawin sprzyjają stoki o nachyleniu 20-50 st. – gładkie, porośnięte trawą; żleby, depresje, rynny, oraz kotły. W warunkach polskich (przeważające wiatry z kierunków południowych i południowo-zachodnich) najbardziej narażone są stoki północne i północno-wschodnie. Według Wernera Muntera, szwajcarskiego znawcy lawin, tzw. „trójkąt śmierci” to wystawa północna, stromizna powyżej 35 stopni i trzeci stopień zagrożenia lawinowego.
Szacuje się, że najczęstszą porą samoistnego spadania lawin, jest okres między godz. 11.00 a 15.00, choć zdecydowanie nie można traktować tego jako regułę. W zależności od opadów śnieżnych i innych czynników warunkujących, w Tatrach lawiny spadają od listopada do czerwca, statystycznie najwięcej zejść ma miejsce w marcu.
Trasy schodzenia lawin często są powtarzalne. Najbardziej narażone stoki są zaznaczone na dobrych mapach Tatr lub mapach „zimowych”. Krytyczne spojrzenie i ocena otoczenia również może wskazać na zwiększone prawdopodobieństwo schodzenia lawin w danym rejonie: świadczą o tym np. połamane drzewa, gałęzie, czy rumowiska śnieżne u stóp zbocza. Istotna jest obserwacja śniegu oraz aktualnego stopnia zagrożenia lawinowego, określanego codziennie przez TOPR – choć zejście lawiny jest możliwe już nawet przy 1. czy 2. stopniu, w Tatrach bowiem zagrożenie lawinowe występuje zimą zawsze.
