limba w Tatrach

„Samotna limba szumi / na zboczu stromem, / U stóp jej czarna przepaść / zasłana złomem." - pisał Kazimierz Przerwa Tetmajer. Limba to jedno z najbardziej kojarzących się z Tatrami drzew.

Limba (Pinus cembra) jest gatunkiem sosny, który w Europie upodobał sobie wysokie partie górskie. W naturalnych stanowiskach w Polsce występuje jedynie w Tatrach. Lecznicze właściwości drzewa a także wartość jego twardego drewna cenione były już od dawna. Z czasem doprowadziło to do nadmiernej eksploatacji drzew. Obecnie wszystkie stanowiska limby na terenie Tatr podlegają ochronie.

Jest to gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych. Limba rośnie wolno, jest długowieczna i odporna na niskie temperatury, wiatr i szkodniki. Korona drzewa jest gęsta i regularna, a konary sięgają często niemal do ziemi. U młodych drzew kora jets gładka, jasnoszara lub brązowoszara, z czasem pojawiają się na niej pęcherze żywiczne i podłużne bruzdy. Sztywe, ostro zakończone igły zebrane są w pęczki po pięć i mają 5-9 cm długości. Limba przeciętnie osiąga wysokość kilkunastu metrów.

Obecnie żyjące tatrzańskie limby widziały już ponad trzysta wiosen, zaś w Europie istnieje okaz, którego wiek szacuje się na około 1200 lat. Większe skupiska limby określa się jako reliktowe bory limbowo-świerkowe. W Tatrach spotkać się z nimi możemy głównie w obrębie górnej granicy lasu i w piętrze kosodrzewiny (wysokość około 1500 m n.p.m.). Najwyżej położone znane stanowisko limby w Tatrach polskich znajduje się w masywie Wołoszyna na wysokości 2020 m n.p.m.

W polskiej części Tatr Zachodnich z naturalnymi stanowiskami limby w większych skupiskach możemy się spotkać w Dolinie Suchej Kasprowej oraz na Zameczkach w Dolinie Białego. Pojedyncze okazy występują w niemal każdej większej dolinie. Największe bory limbowo-świerkowe w granicach TPN zaobserwować można w okolicach Orlej Ścianki, Czuby Roztockiej i Żabiego. Niepokojąco niska populacja limby była zmartwieniem XIX-wiecznych leśników. Obecnie jednak, za sprawą wieloletniej ochrony, los tatrzańskiej królowej drzew jest zabezpieczony.