Wycieczka na Czerwoną Ławkę

Czas przejścia: 9 h 25 min (nie zawiera przerw)
Poziom zaawansowania: bardzo trudno

 

Podczas wycieczki na Czerwoną Ławkę trzeba zmierzyć się z ekspozycją oraz licznymi trudnościami technicznymi. Szlak przez długi czas był jednokierunkowy, jednak zamontowano drugi ciąg łańcuchów. Obecnie prowadzi tam także droga typu via ferrata.

UWAGA! WIĘKSZOŚĆ TRASY NIEDOSTĘPNA DLA TURYSTÓW OD 1 LISTOPADA DO 31 MAJA!

 

STARY SMOKOWIEC
Wysokość: 1010 m n.p.m.

Stary Smokowiec to najstarsza tatrzańska osada rekreacyjna znana z czarownej górskiej scenerii. Znajduje się u podnóża Tatr Wysokich na Słowacji na wysokości 1010 m n.p.m. i stanowi część administracyjnej struktury miasta Wysokie Tatry. Nieopodal znajdują się miejscowości Tatrzańska Łomnica i „reszta Smokowców”: Nowy Smokowiec, Dolny Smokowiec, Górny Smokowiec, z których Stary Smokowiec jest największy. Nad osadą góruje m.in. Sławkowski Szczyt, który jest jednym z możliwych kierunków, które można obrać z tego miejsca.

Rozwój Starego Smokowca datuje się głównie na dziewiętnasty wiek, kiedy to Jan Rainer rozbudował osadę o budynki sanatoryjne m.in. Flora (1839), Szwajcarski Dom czy Bellevue (1850). Należy wspomnieć, że później, z okazji narciarskich Mistrzostw Świata w 1970 r., między perełki architektoniczne wtłoczono duże betonowe budynki, które nieco zakłóciły idylliczny charakter tego miejsca.

Miejscowość część swego uroku straciła również 19 listopada 2004 roku, za sprawą huraganu, który niemal doszczętnie zniszczył okoliczne lasy (powierzchnia co najmniej 14 tys. hektarów). Słowacy powstałe szkody usuwali aż przez 2 lata. Za sprawą diametralnej zmiany krajobrazu wydano pozwolenie na rozbudowę istniejącej już, szerokiej sieci narciarskiej (dziś prosperuje tu ośrodek narciarski). W miejscowości obecnie mieści się również siedziba słowackiego Górskiego Pogotowia Ratunkowego (słow. Horská Záchranná Služba).

Osada potrafi olśnić turystów swoim nieco staroświeckim charakterem, licznymi budynkami willowymi, a także zielonymi terenami pośród górskiej scenerii. Jednym z najbardziej rozpoznawalnych dzieł architektury jest Grand Hotel, który został wybudowany w 1904 r. Miasto słynie również z wody mineralnej. Już w XIX w. wokół jej źródła wybudowano leśniczówkę i myśliwską chatę.

Do atrakcji miejscowości zarówno w sezonie jak i poza nim można wliczyć wiele elementów. Położone nieopodal w górach Smokowieckie Siodełko (słow. Hrebienok) zmienia się zimą w centrum sztuki lodowej. Odbywają się tu mistrzostwa w artystycznym rzeźbieniu w lodzie zwane Tatry Ice Master.

W Stary Smokowiec funkcjonuje wygodna kolej linowo-terenowa na wspomniane Smokowieckie Siodełko, a tor saneczkowy (czynny w dzień i w nocy) należy do najlepszych atrakcji zimowych. Latem w miejscowości można skorzystać z bogatej oferty SPA, a ci którzy wolą aktywnie spędzać czas, mogą potraktować to miejsce jako doskonały punkt startu górskich wycieczek.

Najprościej dojechać z przejścia granicznego w Łysej Polanie. Ok. 20 km od granicy, za wsią Tatrzańska Kotlina, należy kierować się na Drogę Wolności (słow. Cesta Slobody), prowadzącą wzdłuż południowego podnóża Tatr Wysokich. Stąd do Łomnicy będzie jeszcze 8 km. Podróż należy kontynuować drogą 537 aż do Starego Smokowca. Możliwy dojazd transportem publicznym lub koleją elektryczną.

Dalsza podróż --> na Smokowieckie Siodełko (40 min)

Ze Smokowca na Smokowieckie Siodełko prowadzi zielony szlak. Od stacji kolejowej podążamy uliczką w lewo obok Grand Hotelu. Mijamy drewniany kościół i dolną stację kolejki. Dalej szlak wiedzie obok drewnianej willi „Ilona” w górę. Droga tam jest szeroka i wysypana żwirem. Prowadzi równolegle do torów kolejki, dwukrotnie łączy się z szosą. Podczas wędrówki możemy podziwiać Sławkowski Szczyt i Łomnicę.

 

SMOKOWIECKIE SIODEŁKO
Wysokość: 1285 m n.p.m.

Smokowieckie Siodełko (słow. Hrebienok) znajduje się w masywie Sławkowskiego Szczytu. Można wyjechać kolejką ze Starego Smokowca w niespełna 5 min. Wagoniki kursują od 1 czerwca do 30 października w godzinach 7:30-18:30, w pozostałych miesiącach krócej. Koszt biletu kupionego na miejscu w kasie w obie strony to 13 euro, w górę 11 euro, w dół – 9 euro. Kupując przez Internet można liczyć na nieco niższe ceny. Dzieci do 6. roku życia podróżują za darmo, przewidziane są także zniżki dla uczniów, młodzieży, seniorów oraz większych grup. Kolejka powstała na początku XX wieku z myślą o sportach zimowych. Obecna kolejka zastąpiła poprzednią w 2007 roku, a każdy z dwóch wagoników zabiera 160 pasażerów.

Już w latach 20. ubiegłego stulecia Siodełko było uważane za najpopularniejszy punkt widokowy i wypadowy w Tatrach. Z platformy terenowej rozciąga się bowiem wspaniały widok na Łomnicę, Pośrednią Grań, Spisz i Niskie Tatry. W pobliżu górnej stacji kolejki znajduje się Schronisko Bilíka, a środek platformy zajmuje hotel „Hrebienok". Za nim postawiono kamień z tablicą upamiętniającą wizytę królowej brytyjskiej Elżbiety II w 2008 roku.

Na Smokowieckie Siodełko można także wyjechać rowerem lub znakowaną na czerwono Magistralą Tatrzańską znad Wielickiego Stawu.

Dalsza podróż --> do Rainerowej Chaty (25 min)

Czerwony szlak prowadzi wygodną ścieżką na Staroleśną Polanę z Rainerową Chatką. Droga biegnie niemal poziomo nad schroniskiem Bilika.

 

RAINEROWA CHATA
Wysokość: 1301 m n.p.m.

Jest to najstarszy zachowany w Tatrach schron turystyczny. Johann G. Rainer zbudował go w 1856 r. z myślą o turystach, którzy przyjeżdżali tu zwiedzić Wodospady Zimnej Wody. W kamiennym, krytym gontem budynku zaczęto składować drewno, gdy obok postawiono duże schronisko. W latach 1884-1980 stało tu bowiem Schronisko pod Kozicą, zwane „Kamzikiem", które służyło turystom do 1977 r. i 13 lat później zostało rozebrane.

Rainerowa Chata, zaniedbana i bliska ruiny, w latach 1982-1983 została zabezpieczona przez TANAP. W 1997 roku Peter Petras, tragarz górski i nauczyciel z Kieżmarku, wydzierżawił budynek i przeprowadził w nim gruntowny remont. Uruchomił tam bufet ogrzewany piecem kaflowym i oświetlany lampami naftowymi. Nie oferuje noclegów, ale poza bufetem znajdują się tu także sklep z pamiątkami i muzeum nosiczów tatrzańskich. Na polanie organizowane są cykliczne imprezy. W grudniu opiekun chaty buduje szopkę ze śniegu i lodu, w czerwcu następuje otwarcie sezonu letniego, a w połowie sierpnia obchodzony jest Dzień Rainerowej Chatki.

W tym rejonie znajduje się sporo szlaków turystycznych. Poza zielonym i czerwonym mamy tu także niebieski, który wiedzie tu z Tatrzańskiej Łomnicy.

Dalsza podróż --> do schroniska Zamkowskiego (50 min)

Na rozdrożu kierujemy się za szlakami zielonym i czerwonym. Szlak przekracza Staroleśny Potok, następnie prowadzi w górę zakosem na skalny próg. Przechodzimy przez mostek obok Wyżniego Wodospadu, dalej ostro w prawo. Czeka nas podejście przez pole złomów granitu, później kolejnym zakosem ścieżka wprowadza w las.

 

SCHRONISKO ZAMKOWSKIEGO
Wysokość: 1475 m n.p.m.

Schronisko Zamkowskiego (słow. Zamkovského chata) znajduje w Dolinie Małej Zimnej Wody, w słowackich Tatrach Wysokich. Jego nazwa pochodzi od imienia węgierskiego taternika i przewodnika słowackiego pochodzenia, Štefana Zamkowskiego. Nieopodal znajduje mini elektrownia, wybudowana na Małej Zimnej Wodzie.

Budynek powstał w latach 1942-1943. Pięć lat później, w 1948 roku, władze Czechosłowacji odebrały go Štefanowi Zamkowskiemu, nadając schronisku nowa nazwę – Nálepkova chata (od nazwiska kapitana Nálepki, partyzanta niezwiązanego z Tatrami). Do początkowej nazwy powrócono w 1992 roku, kiedy budynek przejął wnuk Zamkowskiego – Stanislav Tichy. Od 2004 roku chatarem schroniska jest Janka Kalinčíková.

Schronisko Zamkowskiego oferuje bogatą ofertę pełnego wyżywienia. Specjalnościami są zupy: czosnkowa, kapuściana lub z soczewicy. Ponadto warto spróbować gulaszu i tradycyjnych słowackich ciast i pierogów. Za niepełne wyżywienie zapłacimy tu 22 €, śniadanie to koszt 8 €, natomiast obiadokolacja 14 €. Jest również możliwość zamówienia paczki z przekąskami w cenie 8 €. Schronisko oferuje zniżki JAMES, KST, SVHT, ČHS, KČT, Alpenverein i ISIC.

Dalsza podróż --> do schroniska Téry’ego (1 h 45 min)

Spod schroniska idziemy zielonym szlakiem. Przekraczamy górną granicę lasu i docieramy na piętro kosodrzewiny. Mijamy Kolebę Łomnicką, a później nasza ścieżka skręca ostro w lewo i wznosi się po blokach i złomach na skraj progu skalnego. Zakosami podchodzimy na próg Doliny Pięciu Stawów Spiskich. Nad Przednim Stawem dróżka skręca na zachód.

 

SCHRONISKO TERY’EGO
Wysokość: 2015 m n.p.m.

Schronisko Téryego (słow. Téryho chata) położone jest w słowackiej części Tatr Wysokich, na granicy Doliny Małej Zimnej Wody i Doliny Pięciu Stawów Spiskich. Jest najwyżej położonym w Tatrach schroniskiem, które jest czynne przez cały rok. Wyżej usytuowane jest tylko schronisko pod Rysami, otwierane jednak tylko sezonowo. Turyści często nazywają to miejsce pieszczotliwie Terinką. Roztacza się stąd wspaniały widok na Pośrednią Grań, Łomnicę i Lodowy Szczyt.

Projekt budynku wyszedł spod ręki architekta Gideona Majunkego. Schronisko zostało wzniesione w 1899 r. Ponad 50 ton materiału potrzebnego do budowy musiało zostać przetransportowane na plecach budowniczych.

Patronem chaty został Ödön Téry – taternik, inicjator budowy schroniska, a także zdobywca okolicznych szczytów. W okresie międzywojennym schronisko należało do Klubu Czechosłowackich Turystów, od 1939 roku do Klubu Słowackich Turystów i Narciarzy. W czasie wojny ukrywano tu polskich uchodźców z obozów jenieckich, których transportowano później w niższe rejony Tatr. W latach 1984–1986 chata przeszła modernizację, zachowując jednak kanon wyglądu nadany pierwotnie przez projektora budynku. W 1991 roku schronisko przeszło pod władzę spółki Slovenské Karpaty, zaś później Turservis Klubu Słowackich Turystów. Z początkiem 2011 roku schronisko stało się współwłasnością KST (75%) i Słowackiego Towarzystwa Wspinaczkowego JAMES (25%)

Po zamontowaniu baterii słonecznych schronisko jest w pełni zelektryfikowane. Od 2004 r. chatą zarządza Peter Michalka

Dojście do chaty szlakiem ze Starego Smokowca przez Hrebienok, z Tatrzańskiej Łomnicy lub Tatrzańskiej Leśnej. Jest doskonałym punktem do podjęcia dalszej wędrówki nie tylko na Czerwoną Ławkę, ale także na Lodową Przełęcz.

Dalsza podróż --> na Czerwoną Ławkę (1 h 30 min)

Idziemy szlakami żółtym i zielonymi w głąb Doliny Lodowej, aż docieramy do rozstaju. Skręcamy w lewo zakosami w górę, dalej z pomocą łańcuchów i klamer pokonujemy ściany Małego Lodowego Szczytu w sporej ekspozycji. Jest to najdłuższy w Tatrach ciąg sztucznych ułatwień, mogą się tu tworzyć kolejki. Jeśli posiadamy odpowiedni sprzęt, możemy zdecydować się na przejście otwartą w 2021 via ferratą. Jest to jedna z łatwiejszych dróg tego typu (jej trudność wycenia się na stopień A/B).

 

CZERWONA ŁAWKA
Wysokość: 2352 m n.p.m.

Jest to głęboka przełęcz, która oddziela odnogę Pośredniej Grani od Małego Lodowego Szczytu. Utworzona jest przez dwa głębokie wcięcia pomiędzy Małym Lodowym Szczytem a Spągą. Na północnym wschodzie widać Łomnicę. Swoją nazwę Czerwona Ławka zawdzięcza barwie skał po stronie Doliny Staroleśnej. W latach 1935-1936 przez przełęcz przeprowadzono Ostrawską Perć, która długo była szlakiem jednokierunkowym. W 2013 roku zamontowano tam dodatkowe łańcuchy i klamry, które umożliwiają przejście w obu kierunkach. Jan A. Szczepański w 1956 roku nazwał Czerwoną Ławkę „słowackim Zawratem”.

Dalsza podróż --> do Zbójnickiej Chaty ( 1 h 30 min)

Schodzimy z przełęczy żółtym szlakiem po półkach skalnych, a dalej płytkim żlebem po piargu. Wędrujemy przez Strzeleckie Pola po głazach i docieramy do Siwych Stawów. Trawersujemy stożki piargowe i wchodzimy na kamienną depresję przecinającą Dolinę Staroleśną. Mijamy Wyżni Staw Staroleśny i schodzimy do schroniska.

 

ZBÓJNICKA CHATA
Wysokość: 1960 m n.p.m.

Zbójnicka Chata jest położona w Dolinie Staroleśnej, w słowackich Tatrach Wysokich. Schronisko jest czynne przez cały rok. Zaopatrzenie zapewniają tatrzańscy nosicze.

Zbójnicka Chata powstała w latach 1907-1908, początkowo budynek służył straży myśliwskiej. Na potrzeby ruchu turystycznego został udostępniony dopiero 2 lata później. Przez gości często nazywany był „Trupiarnią” ze względu na ascetyczne warunki panujące wewnątrz. Dzisiejszą nazwę schronisko otrzymało w 1924 roku, kiedy zostało przejęte przez Klub Czechosłowackich Turystów. Podczas II wojny światowej częstymi gośćmi byli uchodźcy: narciarze z Kieżmarku, turyści i taternicy z Polski, zaś w latach 50. i 60. opozycjoniści z Koszyc i Bratysławy. Stopniowo rozbudowywano budynek. Duże postępy w tym zakresie poczyniono w latach 30. i 80. ubiegłego wieku. W 1998 roku Zbójnicką Chatę strawił pożar, który doprowadził do tak dużych strat, że schronisko wymagało niemal kompletnej odbudowy. Od kilku lat opiekunem obiektu jest Mikuláš Knižka.

Zbójnicka chata stanowi świetną bazę wypadową dla turystów, narciarzy i wspinaczy. Doświadczeni węrowcy mogą udać się stąd m.in. na przełęcz Rohatka.

Dalsza podróż --> do Rainerowej Chaty (1 h 50 min)

Spod schroniska prowadzi nas niebieski szlak. Mijamy Długi Staw, dalej schodzimy stromo w dół z pomocą łańcucha. Przechodzimy przez mostek, czeka nas trawers ubezpieczony łańcuchem. Następnie schodzimy zakosem do żłobu Doliny Staroleśnej, podążamy ścieżką wśród kosodrzewin i przekraczamy kolejny mostek. Mijamy Staroleśną Kolebę i idziemy podnóżem Sławkowskiego Szczytu. Warto przy tym pamiętać, że ten odcinek zagrożony jest obrywami skalnymi, zaś zimą lawinami. Idziemy przez cmentarzysko leśne aż docieramy do rozdroża nad Rainerową Chatką.

Dalsza podróż --> jak na początku (55 min)