Historia Dworca Tatrzańskiego
Zwiedzając Zakopane, szukając śladów historii i serca podhalańskiej kultury, warto zatrzymać się przy budynku Dworca Tatrzańskiego. Niektórym nazwa może kojarzyć się, niesłusznie, z punktem postojowym transportu kolejowego. Tymczasem Dworzec Tatrzański pełnił i do dzisiaj pełni zupełnie inne funkcje. To jedno z magicznych miejsc Zakopanego, położone w samym sercu miasta – przy słynnej ulicy Krupówki, pod numerem 12. Wśród słynnych artystów i osobowości, jakie przewinęły się w czasie ponad 120 letniej tradycji Dworca, należy wymienić chociażby Jana Ignacego Paderewskiego, Helenę Modrzejewską, Mieczysława Karłowicza, Stanisława Witkiewicza, Karola Szymanowskiego czy Rafała Malczewskiego.
Dworzec Tatrzański na przełomie lat nazywano w różnoraki sposób, między innymi Dwór Tatrzański czy kasyno Towarzystwa Tatrzańskiego (TT). Budynek ten pełnił rolę pierwszego zakopiańskiego domu kultury. Inicjatorem powstania dawnego kasyna był Walery Eljasz, który w 1874 roku na nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie wystąpił z wnioskiem o zakup gruntu dla zbudowania domu dla Towarzystwa Tatrzańskiego w Zakopanem. Ostatecznie obiekt został zbudowany w 1881 roku według projektu Karola Zaremby. Drewniany budynek otwarto 30 lipca 1882.
Dworzec Tatrzański bardzo szybko stał się głównym centrum życia kulturalnego w Zakopanem. W budynku ulokowano biura Towarzystwa Tatrzańskiego, czytelnię i bibliotekę, pomieszczenia hotelowe, salę balową, w której odbywały się liczne imprezy: odczyty, koncerty, przedstawienia teatralne, zabawy.
Dawne czasy
Od początku powstania Dworca miejsce to tętniło życiem. Na charakterystycznej ławeczce ulokowanej przed budynkiem często można było spotkać przewodników tatrzańskich oczekujących na klientów. Sielanka nie trwała jednak długo. 26 stycznia 1900 w trakcie trwania „balu ludowego”, na którym bawiła się służba z zakopiańskich pensjonatów, budynek doszczętnie spłonął. Straty były ogromne. Spaliła się m.in. cała biblioteka TT oraz mapa Tatr wykonana w płaskorzeźbie. Po tym zdarzeniu długo dyskutowano w gronie TT, czy budynek powinien być odbudowany. Spekulacje na ten temat trwały dwa lata, dopiero w 1902 TT zdecydowało się odbudować Dworzec Tatrzański. Nowy, murowany budynek otwarto 1 lipca 1903. W późniejszym czasie w „starym kasynie” działała restauracja z werandą, która była ulubionym miejscem spotkań artystów i taterników. W sali konferencyjnej Dworca odbywały się walne zebrania m.in. TT, PTT oraz TOPR.
Współczesność
Po II wojnie światowej gmach stał się siedzibą Oddziału Zakopiańskiego PTTK oraz (do 1986) Grupy Tatrzańskiej GOPR, do 1990 działał tu również Klub Turysty. W 1992 roku pożar ponownie zniszczył część budynku, odbudowany rok później nadal jest siedzibą Oddziału Tatrzańskiego PTTK.
W latach 2012-2013 przeprowadzono rewitalizację całego budynku na koszt Oddziału Tatrzańskiego PTTK w Zakopanem.
