Przyroda

Przyroda w Tatrach: przyroda w Tatrzańskim Parku Narodowym, zwierzęta w Tatrach. Halny. Zjawiska przyrodnicze w górach.

 

 

 

Kiedy w Tatrach kwitną krokusy?

Co roku, gdy rosną temperatury i zbliża się kalendarzowa wiosna, turyści zastanawiają się, kiedy pojawia się krokusy w Tatrach? Oto podpowiedź dla amatorów krokusów...

17/03/2023

czytaj więcej


W Boże Narodzenie 2013 halny demolował Tatry (ZDJĘCIA)

Wiatr halny potrafi być niszczycielski. Kilka lat temu, gdy żyliśmy świąteczną atmosferą, przez Tatry przeszła potężna wichura. Największe szkody wiatr wyrządził w okolicach Doliny...

20/12/2019

czytaj więcej


Kozica tatrzańska

Kozice to jedne z najbardziej kojarzonych z Tatrami zwierząt. Stosunkowo często można je spotkać na szlakach. Niespłoszone zbliżają się do człowieka na odległość kilku metrów....

czytaj więcej


Kleszcze w Tatrach

Jeszcze do niedawna twierdzono, że kleszcze występują tylko do wysokości 600 m n.p.m. Ta teoria wykluczałaby możliwość ich obecności w Tatrach.

czytaj więcej


Motyle górskie

Bywało, że ich pojawienie się na wysokościach odczytywano jak wróżbę, dotyczącą powodzenia danej wyprawy. Tak delikatne stworzenie w połączeniu z surową naturą gór przynosi...

czytaj więcej


Tajemnice tatrzańskich niedźwiedzi

Przejście zimy w kolejną porę roku sprawia, że na naszym szlaku mogą pojawić się nie tylko krokusy, ale też on. Potężny, majestatyczny niedźwiedź. Naprawdę interesujący jegomość.

czytaj więcej


Pokrywa glebowa w Tatrach

Powszechnie gleby kojarzą się z ciemną warstwą ziemi, konieczną do uprawy roślin. Pośród wyniosłych tatrzańskich szczytów takie skojarzenia są mylne, wprowadzają...

czytaj więcej


Ile kozic, niedźwiedzi i świstaków żyje w Tatrach?

Kiedy myślimy o tatrzańskich zwierzętach, od razu przychodzą nam do głowy kozica, niedźwiedź i świstak. Ile osobników każdego z tych gatunków żyje w Tatrach?

czytaj więcej


Wywierzyska w polskich Tatrach

Lodowata, orzeźwiająca woda jest marzeniem turystów podczas palącego upału. Zwłaszcza, kiedy skończą się własne zapasy mające zaspokoić pragnienie. Wtedy myśli zaczynają krążyć...

czytaj więcej


Wiosna pod nogami

Wiosna to dla przyrody rewolucja. Ogromny łyk świeżego, nagrzanego już słońcem powietrza. Kiedy śniegi pomału znikają, gleba zaczyna ubierać swoją wiosenną, jeszcze nieśmiałą,...

czytaj więcej


Jaskinie turystyczne w polskich Tatrach

Początkowo interesowali się nimi zbójnicy, poszukiwacze skarbów i górnicy. Jaskinie służyły jako schronienie w ekstremalnych warunkach, a o ich zawiłej przeszłości...

czytaj więcej


Cis pospolity

Jest wyjątkowo atrakcyjnie wyglądającym, długowiecznym drzewem. Występujący na swoim naturalnym stanowisku cis pospolity należy do rzadkości.

czytaj więcej


Zwyczaje stadne kozic

Kozica uchodzi za jeden z symboli tatrzańskich. W ostatnich latach ich liczebność jest na tyle duża, że spotkanie z tymi interesującymi zwierzakami zdarza się turystom dość często.

czytaj więcej


Jak wyglądają poszczególne pory roku w Tatrach?

Ze względu na specyfikę klimatu, jaki występuje w Tatrach, można scharakteryzować względnie stałe cechy pogody, przekładające się na odpowiadające im warunki do uprawiania turystyki...

czytaj więcej


Dlaczego zimą warto sprawdzać również pogodę wstecz?

Każdy z nas zdaje sobie sprawę, jak ważne przy planowaniu wyjścia jest sprawdzanie prognozy pogody. Zimą ta czynność nabiera szczególnego akcentu – należy patrzeć również...

czytaj więcej


Ścieżka przyrodnicza w Dolinie Białego

Jeżeli chcesz wybrać się w Tatry na łatwą, stosunkowo krótką wycieczkę pełną walorów przyrodniczych, koniecznie wybierz ten szlak.

czytaj więcej


Jak można ocenić pogodę w górach?

Uważnie obserwując zmiany, które uwidaczniają się w otaczającej nas naturze, możemy ze znaczną dozą prawdopodobieństwa określić, czy pogoda pozostanie bez zmian, polepszy się,...

czytaj więcej


Wiatr w Tatrach

Latem jego lekki powiew jest kojący. Kiedy się wścieka, gromadzi potężny wał chmur i z całym impetem spada z grani z ogromną siłą i prędkością. Potrafi ułatwić, ale także uniemożliwić...

czytaj więcej


Wiatr halny vs. wiatr typu bora

W Tatrach możemy mieć do czynienia z rozmaitymi rodzajami wiatru. W tym paśmie górskim (podobnie jak w całej Europie środkowej) najczęściej występują wiatry zachodnie, przy czym...

czytaj więcej


Tropy - ślady tatrzańskich zwierząt

Warto patrzeć pod nogi by wiedzieć, z jakim towarzyszem może przyjść nam się spotkać na szlaku, nie licząc człowieka. Przyjrzymy się tym najbardziej charakterystycznym śladom tatrzańskich...

czytaj więcej


Tatrzańskie "naj"

Tatry są niewątpliwie niezwykłe, dla niektórych pozostają tymi ulubionymi, najpiękniejszymi górami. Za ich osobliwością przemawia urok poszczególnych miejsc. Przyjrzyjmy...

czytaj więcej


Lawiny śnieżne

Stanowią olbrzymie zagrożenie dla człowieka, jego otoczenia i infrastruktury. Najtragiczniejsza lawina w Tatrach polskich zeszła 28 stycznia 2003 roku, porywając pod Rysami wycieczkę...

czytaj więcej


Halo nad Tatrami - niezwykłe zjawisko

Czasem na niebie nad Tatrami obserwować można ciekawe zjawisko optyczne – tak zwane halo. Ci, którzy widzieli je na własne oczy, mogą się cieszyć. Wrażenie jest dość niesamowite.

czytaj więcej


Sen zimowy tatrzańskich zwierząt

Spośród czterech pór roku najtrudniejszą dla zwierząt tatrzańskich jest z pewnością zima. Sposób przygotowania do niej i tryb przejścia przez ten niełatwy czas,...

czytaj więcej


Warstwy pokrywy śnieżnej w Tatrach

Warunki zimowe panują w Tatrach nawet wtedy, kiedy na nizinach nadal trwa jesień. Granica wiecznego śniegu przebiega mniej więcej na wysokości 2300 m n.p.m. Tam pozostaje on stałym...

06/12/2018

czytaj więcej


Płatki śniegu

Skąd się bierze różnorodność kształtów śnieżynek, w jaki sposób powstaje i jak może wyglądać pojedynczy płatek? Przyjrzyjmy się z bliska kilku ciekawostkom –...

28/11/2018

czytaj więcej


Wiatrołomy w Tatrach

Dopóki nie zobaczymy na własne oczy tego, co wiatr potrafi zdziałać z wyglądającymi na niezwykle mocne drzewami, trudno jest sobie wyobrazić potęgę żywiołu. Wiatrołomy przedstawiają...

czytaj więcej


Tatrzańskie jeziora

Doskonale wkomponowane w krajobraz górski, z daleka mamią niepozornym rozmiarem. W bezchmurne dni przyciągają lazurem wody, innym razem tafla niespokojnie faluje razem z wiatrem.

czytaj więcej


Kruk zwyczajny

Niby to ptak, którego często widzimy w mieście czy na wsi. Niby taki zwyczajny, pospolity. Kto widział kruka majestatycznie krążącego pomiędzy wierzchołkami Tatr, nie zgodzi...

czytaj więcej


Orły w Tatrach

Dawniej uważany był za symbol wolności i szlachetności. Jego efektowny lot można zaobserwować tylko w najwyższych partiach gór, a widok ten należy do prawdziwej rzadkości. Teren...

czytaj więcej


Wiatr halny

W regionach górskich, w których występuje, określa się go różnymi nazwami. W Górach Skalistych chinook, zonda w Andach, bohorok na Sumatrze. W Tatrach dawniej...

czytaj więcej


Endemity i relikty w Tatrach

Tatry są ostoją dla dzikich roślin i zwierząt. Wśród nich wyróżniamy w tym rejonie niezwykłe okazy – endemity i relikty.

czytaj więcej


Wilki w Tatrach

Dawniej w Tatrach częściej dochodziło do spotkań człowieka z wilkiem; dziś w rejonie tych gór mieszka zaledwie kilka wilczych rodzin. 

czytaj więcej


Jaskinie Czerwonych Wierchów

Na Czerwone Wierchy składają się Ciemniak, Krzesanica, Małołączniak i Kopa Kondracka. W masywie znajduje się wiele jaskiń, w tym największa w Polsce – Jaskinia Wielka Śnieżna.

czytaj więcej


Morze mgieł w Tatrach

Czasem bywa tak, że pogoda w dolinach jest zupełnie inna niż w strefie wierzchołków tatrzańskich. Na dole nie ma widoczności, zalegają gęste mgły i kłęby chmur. Wysoko w tym...

czytaj więcej


Piętro regla dolnego w Tatrach

Specyfika klimatu panującego w Tatrach wymogła podział na piętra roślinne. Poniżej turni i piętra kosodrzewiny znajduje się piętro regla dolnego.

czytaj więcej


Niebezpieczne oswajanie dzikich zwierząt

Wybierając się w polską część Tatr w lipcu czy sierpniu, na szczególnie popularnych szlakach można odnieść wrażenie, że w TPN-ie jest więcej ludzi niż zwierząt. To daje mylne...

czytaj więcej


Piargi w Tatrach

Piargi są specyficznym elementem krajobrazu górskiego. Możemy obserwować je u podnóży zboczy w formie trójkątnych stożków usypiskowych, których elementami...

czytaj więcej


Sit skucina

Barwy jesieni nadają Tatrom szczególnego uroku. Za rdzawobrązowy kolor niektórych tatrzańskich zboczy odpowiada niepozorna roślina – sit skucina.

czytaj więcej


Tatrzańskie skały

Z geologicznego punktu widzenia Tatry są górami młodymi. Wypiętrzyły w tzw. młodszym trzeciorzędzie, „jedyne” 15 mln lat temu. Pomimo stosunkowo młodego rodowodu...

czytaj więcej


Piętra tatrzańskiej roślinności

Wraz z pokonywaną wysokością zmienia się szata flory tatrzańskiej. To wędrówka od ciemnych i gęstych borów regla dolnego przez szerokie dywany kosodrzewiny, aż po skalne...

czytaj więcej


Sowy w Tatrach

Uchodzące za symbol mądrości sowy nie są wyjątkowo rzadkim zjawiskiem w Tatrach. Dla turystów pozostają jednak przeważnie niezauważone, ponieważ większość gatunków żeruje...

czytaj więcej


Tatrzańskie potoki

Potoki kojarzą się z wartkim nurtem, orzeźwieniem i kryształową przejrzystością. Niektóre z nich pojawiają się okresowo, inne płyną z pełną siłą tuż obok szlaków.

czytaj więcej


Czy można pić tatrzańską wodę?

Tatry są jednym z najczystszych rejonów w Polsce. Kiedy wędrówka jest długa, a słońce pali, źródła wydają się oazą orzeźwienia, a widok tafli jezior nieznośnie...

czytaj więcej


Roślinność piętra turniowego

Na wysokości powyżej 2300 m n.p.m. diametralnie zmienia się krajobraz. Można mieć wrażenie, że życie tu zamiera. Ten, kto myśli, że są tu tylko skały, najwyraźniej się jednak myli.

czytaj więcej


Rysie w Tatrach

Dawniej spotkanie z rysiem nie było w Tatrach sytuacją rzadką. Jednak jako drapieżnik, został w tym rejonie niemal zupełnie wytępiony. Nieliczne okazy powróciły w górski...

czytaj więcej


Mutony w Tatrach

Mogą mieć od kilkunastu centymetrów do kilkudziesięciu metrów. Te największe robią duże wrażenie i zatrzymują uwagę swoim niebanalnym kształtem. Gdzie w Tatrach można...

czytaj więcej


Mgła w Tatrach

Czasem pojawia się „znikąd”. Snuje się, zakrywa całe pole widoku prowadząc do dezorientacji nawet bardzo doświadczonych górołazów. Mgła stanowi jedno z niepozornych,...

czytaj więcej


Ognie świętego Elma w Tatrach

Ognie świętego Elma najczęściej zwiastują zbliżającą się burzę. Najłatwiej zaobserwować je w górach lub na morzu.

czytaj więcej


Rośliny trujące w Tatrach

Zdobią bujne piętro roślinności reglowej, wyróżniają się w surowym krajobrazie skalnym, są piękne, wabiące i często wyglądają zjawiskowo – przeważnie lepiej jest je jednak...

czytaj więcej


Gronostaje w Tatrach

Niewielki, niepozorny gronostaj nie kojarzy się jednoznacznie z Tatrami. A jednak jest to prawdopodobnie najliczniej występujący ssak drapieżny w tych górach.

czytaj więcej


Wantule – jak powstały?

Ich historia sięga ostatniej epoki lodowcowej. Nazwa kojarzy się z góralskim słowem „wanta”, które oznacza dużą skałę, blok skalny. Wokół nich krąży...

czytaj więcej


Melanizm tatrzańskich zwierząt

Zastanawialiście się kiedyś, dlaczego większość tatrzańskich wiewiórek jest ciemnobrunatna, a skrzydła wielu występujących w Tatrach motyli są czarne? Przyczyną tego jest melanizm.

czytaj więcej


Ryjówki w Tatrach

Gdy mówimy o tatrzańskich zwierzętach, najczęściej na myśl przychodzą nam kozice, niedźwiedzie czy świstaki. Warto jednak poznać także innych mieszkańców górskiego...

czytaj więcej


Wybitność szczytów

Rysy to najwyższy szczyt Polski, o tym wie każdy - ale który szczyt jest najwybitniejszy? 

czytaj więcej


Limba w Tatrach

„Samotna limba szumi / na zboczu stromem, / U stóp jej czarna przepaść / zasłana złomem." - pisał Kazimierz Przerwa Tetmajer. Limba to jedno z najbardziej kojarzących...

czytaj więcej


Wiosna w Tatrach

Wiosna jest najkrótszą porą roku w Tatrach. Najdłużej natomiast trwa zazwyczaj zima. Za nami już pełnia kwitnienia krokusów, budzą się świstaki, zatem można powiedzieć,...

czytaj więcej


Świstak tatrzański

Wielki miłośnik zabaw, gonitw i objadania się łatwo dostępnymi dobrami, który wzbudza sympatię turystów. Niezwykle płochliwe i czujne zwierzę. Jego charakterystyczne gwizdy...

czytaj więcej


Wodospady w Tatrach polskich

Grzmot spadającej z hukiem wody słychać już z daleka. Latem krople odpryskują i unoszą się jak lekka mgiełka wokół rześkiego, silnego strumienia. Wodospady to zdecydowanie jedne...

czytaj więcej


Niedźwiedź brunatny

Jeden z symboli Tatrzańskiego Parku Narodowego, największy drapieżnik występujący w Polsce. Górale w przeszłości określali go „On", 

czytaj więcej


Temperatura odczuwalna

Sprawdzasz prognozę pogody i przygotowujesz się na -8 st. C, a tymczasem czujesz się później tak, jakby było dwa razy zimniej? To kwestia temperatury odczuwalnej, która...

czytaj więcej


Szafran spiski, czyli krokus

Charakterystyczne fioletowe kwiaty zaczynają się pojawiać już pod koniec zimy. W marcu lub kwietniu przypada szczyt ich kwitnienia i wówczas tworzą wspaniałe kwiatowe dywany...

czytaj więcej


Dlaczego z Krakowa widać Tatry?

Z jakiej odległości widać Tatry i dlaczego czasem wydają się one być bliżej niż w rzeczywistości? Odsłaniamy przed Wami tajniki „zaglądania za horyzont”.

czytaj więcej


Żmije w Tatrach

W Tatrach występują zaledwie cztery gatunki gadów, na Podhalu sześć. Wśród nich znajduje się żmija zygzakowata. Czy należy obawiać się spotkania z jejmością?

czytaj więcej


Jak zachować się w czasie burzy w górach?

W okresie letnim w Tatrach pojawiają się nowe zagrożenia, w szczególności burze. Wiedza na temat tego, jak należy zachować się w takich warunkach jest niezbędna dla naszego...

czytaj więcej


Kosodrzewina w Tatrach

W przyrodzie tatrzańskiej pełni ważną rolę. Jej system korzeniowy splata osuwiska skalne i piargi, utrwala je i chroni przed erozją. W Tatrach stanowi osobne piętro roślinne. Płożąc...

czytaj więcej


Widmo Brockenu

Owiane legendami i magią kapryśne zjawisko, które występuje w górach przy ściśle odpowiadających ku temu warunkach. Jedno z najbardziej pożądanych widziadeł optycznych,...

czytaj więcej