mgła w Tatrach

Czasem pojawia się „znikąd”. Snuje się, zakrywa całe pole widoku prowadząc do dezorientacji nawet bardzo doświadczonych górołazów. Mgła stanowi jedno z niepozornych, a jednak niebezpiecznych zjawisk pogodowych.

Kiedy występuje mgła?
Według statystyk w Polsce mgły występują najczęściej w marcu i październiku. Trudno jednak z dużą dokładnością przewidzieć ich gęstość i czas po jakim ustąpią. Mgła najczęściej powstaje w wyniku napłynięcia ciepłego powietrza na wychłodzony grunt lub odwrotnie, co wywołuje proces skraplania się pary wodnej. Wybierając się w góry. zawsze sprawdzaj prognozy pogody pod kątem pojawienia się tego zjawiska.

Spośród różnych rodzajów mgieł najtrudniej przewidzieć wystąpienia tak zwanej mgły radiacyjnej, pojawiającej się o poranku i nocami przy jednocześnie zupełnie bezchmurnym niebie. Ten rodzaj mgły występuje często tylko lokalnie, w miejscach gdzie ciepło wyparowuje z gruntu najszybciej, nierzadko ograniczając widoczność do zaledwie kilku metrów.

Gęstość mgły bywa mocno zróżnicowana. Zazwyczaj widoczność waha od 50 do 100 metrów, czasem zdarza się jednak ograniczać do zaledwie kilku. W górach nawet przy pięknej pogodzie mogą się tworzyć lokalne mgły na ciepłych, zacienionych ścianach i stokach. Specyficzne warunki zwiastujące mgły to inwersja temperatur, podczas której pojawia się imponująco wyglądające od góry zjawisko „morza mgieł” (nieznacznie sfalowana, jednolita warstwa chmur o wyraźnych granicach, zalegająca doliny).

Zagrożenia
Podczas silnej mgły nawet bardzo doświadczone osoby tracą orientację w terenie. Dowodzą tego między innymi przypadki ludzi, którzy mieli za sobą setki zjazdów z Kasprowego, jednak zdezorientowani mgłą, zamiast do Goryczkowej, zjeżdżali na stronę Doliny Cichej. Zimą, kiedy podłoże jest białe, podczas mgły „szaleje” błędnik, można stracić nie tylko orientację horyzontalną, ale i wertykalną. Jak jeszcze działa mgła? Utrudnia ustalenie miejsca pobytu i dalszej drogi. Rozprasza fale akustyczne powodując, że na stokach i kotlinach nawoływanie jest bardzo słabo słyszalne. Na terenach płaskich, takich jak podszczytowe płaskie hale, głos we mgle rozchodzi się z siłą zwielokrotnioną, powodując złudzenie akustyczne, że rozmawiający lub nawołujący znajduje się bardzo blisko, odwrotnie niż w rzeczywistości.

Jak zachować się podczas mgły?
Przede wszystkim nie należy panikować. Jeżeli widzialność jest jeszcze dostateczna, niezwłocznie wracamy na dół po drodze, którą przyszliśmy (po swoich śladach). Wędrując grupą nie pozwólmy, aby ludzie się rozproszyli. Z pomocą mapy, kompasu, wysokościomierza czy GPS-a w telefonie ustalmy swoją lokalizację i kierunek poruszania się względem stron świata. Jeżeli czujemy się bezradni i na tyle zdezorientowani, że sytuacja staje się niebezpieczna, dzwonimy po pomoc, najlepiej przez aplikację Ratunek. Dzięki niej ratownik zobaczy naszą pozycję, wyśle pomoc lub sprowadzi w bezpieczne miejsce.