Boloria pales

Bywało, że ich pojawienie się na wysokościach odczytywano jak wróżbę, dotyczącą powodzenia danej wyprawy. Tak delikatne stworzenie w połączeniu z surową naturą gór przynosi na myśl dotykalny cud natury.

Niechlubną sławę posiadają zwłaszcza motyle czarnej barwy. Według przesądów, kiedy taki motyl pojawi się przy grani i przeleci dalej - wróżba jest pomyślna. Gorzej, jeżeli zawróci. W wierzeniach góralskich doszukiwano się w takim zachowaniu motyla znaku rychłej śmierci. Czyjejś lub naszej. Ile w tym prawdy? Tyle, ile w legendach. Na wysokości lepiej skupić się na utrzymaniu równowagi niż śledzeniu ruchu małego, czarnego gościa, tak zaskakującego obecnością w otoczeniu stromizny.

Motyle, które występują w Tatrach, pod wpływem ich klimatu są ciemniejszego ubarwienia od tych występujących na nizinach (zjawisko melanizmu). Zdecydowanie większa grupa niż bogato ubarwione motyle kolorowe, to gatunki czarne, szare i brunatne. Charakterystycznymi cechami tatrzańskich motyli jest też lekkie zwężenie skrzydeł i zwiększone owłosienie ciała, ze względu na insolację (nasłonecznienie). Jako ciekawostkę można dodać, że również motyle, które prowadzą nocny tryb życia, w Tatrach ze względu na niską temperaturę i częste zachmurzenie często spotkać można także za dnia.

Motyle występujące w Tatrach prezentują faunę górską i wysokogórską. Bardzo charakterystycznym gatunkiem jest motyl górówka (Erebia). W polskiej części Tatr występuje 9 gatunków górówek, z czego 4 (gorge, manto, pandroza i pronoe) to gatunki żyjące w Polsce tylko w Tatrach (za granicą spotkać je możemy w Alpach). Jego barwa jest ciemnobrązowa, z pomarańczowymi elementami u boku skrzydeł. Poszczególne gatunki rozpoznać można dopiero po obejrzeniu spodu skrzydeł.
    
Gatunkiem występującym w Polsce wyłącznie w Tatrach jest dostojka pales (Boloria pales), o żywym, pomarańczowym ubarwieniu z ciemnymi elementami, tworzącymi swoisty wzór. Gatunek ten występuje pojedynczo na dużych wysokościach, od 1400 m n.p.m. do 2000 m n.p.m. 

Wyjątkową osobliwością górską jest niepylak Apollo (Parnassius Apollo), na ogół spotykany od początku maja do końca lipca. Gatunek ten wpisany jest do Czerwonej Księgi Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce. Motyla tego spotkać można na wysokości ok. 1600 m n.p.m. (ostatnie odkryte stanowisko). Dawniej jego rewirem były Tatry Zachodnie. Dziś spotykane poszczególne osobniki uważa się za nadlatujące ze strony Słowacji.
    
Na polanach i łąkach tatrzańskich występują również cytrynki (Gonepteryx rhamni), pawiki (Nymphalis io), pokrzywniki (Aglais urticae), perłowce (Argynnis), dosyć rzadkie żałobniki (Nymphalis antiopa), admirały (Vanessa atalanta) i modraszki. Czujne oko obserwatora dojrzeć może również pazia królowej czy pazia żeglarza.
    
Najnowszym odkryciem pracownika TPN - Jarosława Wenty - jest gatunek pokłonnik kamilla (Limenitis camilla). Jeszcze jeden, cieszący nasze oczy "latający kwiat".