Kosodrzewina

W przyrodzie tatrzańskiej pełni ważną rolę. Jej system korzeniowy splata osuwiska skalne i piargi, utrwala je i chroni przed erozją. W Tatrach stanowi osobne piętro roślinne. Płożąc się, wygląda jak wielki, zielony dywan.

Nawet bardzo strome nachylenie czy cienka warstwa gleby nie przeszkadza kosodrzewinie w usytuowaniu się na zboczach tatrzańskich. Występuje na wysokości od  1550-2100 m n.p.m. Zdarza się, że specyficzne warunki pozwalają na ulokowanie się kosodrzewiny również na innych poziomach (np. Wyżni Staw Toporowy – 1135 m n.p.m. czy pojedyncze okazy powyżej 2100 m). Ten płożący krzew tworzy gęste pasma zarośli, na dzień dzisiejszy zajmuje około 2200 ha powierzchni terenu Tatrzańskiego Parku Narodowego. Liczba ta stanowi zaledwie 70% populacji z minionych lat, jednak na skutek działalności człowieka – głównie gospodarki pasterskiej – część krzaków została wykarczowana.

Swoją nazwę kosodrzewina tatrzańska zawdzięcza pochyłej i niskiej, „kosej” budowie. W typowej formie jej giętkie, płożące się konary, nie przekraczają 10 m. Na końcu długości wychylają się parę metrów ku górze. Wraz ze wzrostem wysokości, kosodrzewina nie tylko stopniowo karleje - maleje również szerokość jej płatów.

Każdy krótkopęd gęsto porastają ciemnozielone, niekłujące igły długości 3-6 cm . Kwiatostan żeński przyjmuje formę maleńkich, purpurowych szyszek, natomiast męski, wyrastający przy młodych pędach, porównuje się do kształtu kłosa. Szyszki kosodrzewiny są niewielkie i od momentu zapylenia do wydania nasion, zmieniają swoją barwę z niebieskawej na brązową.Wśród jej zarośli znajdują schronienie zwierzęta piętra subalpejskiego. Pomiędzy jej płatami występują też rośliny, takie jak: borówka czernica, podbiałek alpejski czy  goryczka kropkowana.

Już od  XII wieku znane są właściwości lecznicze kosodrzewiny, wykorzystywane również współcześnie (w produkcji środków przeciwgrzybicznych, przeciwbólowych, przeciwreumatycznych itd.). Chcąc wykorzystać jej dobroczynne właściwości na użytek własny, należy jednak pamiętać, że jest to gatunek chroniony podwójnie: w ramach ochrony ścisłej, obejmującej niektóre obszary Tatrzańskiego Parku Narodowego oraz  ochrony gatunkowej w każdych innych warunkach.