Na Placu Niepodległości pod pomnikiem grunwaldzkim składane są wiązanki kwiatów, a obchodom towarzyszy góralska kapela. Przez Krupówki przejeżdża banderia konna z biało-czerwoną flagą. Uroczystości mają miejsce nie tylko w Zakopanem, ale też Poroninie, Nowym Targu i innych podhalańskich miejscowościach.
Wg o. Jacka Woronieckiego pojęcie patriotyzmu mieści w sobie szacunek dla rodziców, rodziny, ojczyzny, narodu, języka i obyczaju. Patriotyzm wrósł w podhalańską ziemię poniekąd niezależnie od haseł ogólnopolskich i związany jest z przynależnością do ziemi skalistej.
W swoich „Wskazaniach do synów Podhala”, Władysław Orkan, pochodzący z Poręby Wielkiej, pisał: „(…) tradycja jest Twoją godnością, twoją dumą, twoim szlachectwem, synu chłopski. Dbaj o zachowanie spuścizny Twych ojców: rodzimej sztuki, rodzimej kultury (…). Ze wsią swoją rodzinną żyj – i daj jej, co najlepsze, z duszy swej. Wróć braciom, coś wiedzą zdobył. – Nie przecinaj korzeni łączących Cię z rodną ziemią – choćbyś na końcu świata się znalazł. To tak, jakbyś przeciął siły żywota. To winieneś Duchowi swojemu i Ojcom swoim”.
Taki przekaz na tle święta narodowego widoczny jest w góralskich obyczajach. Zresztą nie tylko z okazji świąt można obserwować przejawy patriotyzmu wśród górali: ogólnie znane są klimatyczne, polskie pieśni patriotyczne w niezwykłych, folkowych aranżacjach. W podhalańskich miejscowościach organizowane są też konkursy piosenki patriotycznej, w których oprócz klasycznych instrumentów rozbrzmiewają tradycyjne: okaryna, róg pasterski i piszczałki.
Patrioci spod Tatr
Górale pamiętają również, że ich ziemie wydały na świat osobliwości, które swoją postawą i działaniem przysłużyły się sprawie polskiej. Z odmętów historii wynurzają się niezapomniane nazwiska, m. in.: Andrzeja Juliusza Małkowskiego, który na zakopiańskiej ziemi wziął ślub z Olgą Drahonowską i rozwijał tam ożywioną działalność, tworząc silny, niezależny ośrodek harcerski; Piotra Borowego – gazdy góralskiego z Orawy, działacza ludowego i niepodległościowego, orędownika sprawy polskiej na Orawie i Spiszu, członka polskiej delegacji na konferencję paryską (1919 r.) i do prezydenta USA Woodrowa Wilsona w sprawie rozstrzygnięcia kwestii przynależności Orawy i Spiszu do Polski; Wojciecha Halczyn Straconego – polskiego górala, działacza politycznego, ludowego i niepodległościowego, członka delegacji polskiej na konferencję pokojową w Paryżu (1919 r.) i do Woodrowa Wilsona oraz Ferdynanda Machay – księdza katolickiego, infułata, teologa, działacza niepodległościowego, polityka i senatora z okresu II Rzeczpospolitej.
