Pomnik Kurierów Tatrzańskich

Kurierzy tatrzańscy, działający w okresie okupacji hitlerowskiej, to jedna z najpiękniejszych kart w historii nie tylko Podhala, ale i całej Polski. Zasłużeni żołnierze Polskiego Państwa Podziemnego doczekają się w zakopiańskich Kuźnicach pomnika, upamiętniającego ich męstwo.

Póki co, na wyznaczonym pod pomnik miejscu stanął 13-tonowy głaz, do którego niebawem (najpewniej pod koniec marca) zostaną dodane metalowe elementy. Będzie to odlana z brązu tablica ze stosownymi informacjami oraz postaci trzech kurierów. Za realizację tego projektu odpowiada zakopiański artysta Tomasz Ross.

Budowa pomnika finansowana jest ze środków prywatnych darczyńców. Komitet postawienia monumentu za pośrednictwem internetowego serwisu Zrzutka.pl zebrał ponad 41 tys. złotych. Możliwe, że do ukończenia projektu będą potrzebne większe środki, co ma związek ze stale drożejącymi materiałami.

Dyskusja o powstaniu tego pomnika trwa już kilkanaście lat. Założony w lipcu 2020 r. komitet jego budowy planuje uroczyste odsłonięcie 12 września 2024 r. Jest to dzień pamięci kurierów tatrzańskich oraz data śmierci pochodzącej z Zakopanego Heleny Marusarzówny, przedwojennej polskiej mistrzyni w narciarstwie oraz żołnierki Związku Walki Zbrojnej - w tym kurierki - zamordowanej przez Niemców w 1941 r.

Kurierzy tatrzańscy to żołnierze, którzy ze względu na niezwykłą sprawność fizyczną oraz znajomość topografii okolicy, brali udział w transportowaniu ludzi, dokumentów czy pieniędzy przez granicę w Tatrach. Z racji wymagającego charakteru do tego zadania rekrutowano przedwojennych sportowców, przewodników oraz ratowników górskich. Wśród nich można wymienić tak legendarne postaci jak Bronisław Czech, Stanisław Marusarz (obydwaj to olimpijczycy oraz mistrzowie Polski w skokach narciarskich) lub Józef Uznański (wybitny taternik i ratownik TOPR).

Warto dodać, że w podobny sposób upamiętnienia doczekali się kurierzy, działający w okresie okupacji w innych częściach Polski (taki pomnik możemy zobaczyć chociażby w Kosarzyskach w Beskidzie Sądeckim).