Topografia
Stoki Pilska opadają w południowym kierunku do Kotliny Orawskiej na Słowacji. Szczyt przewyższa okoliczne wierzchołki o 200-300 m, a ponad okolicznymi dolinami wznosi się nawet na około 1000 m. W grzbiecie działowym znajduje się Góra Pięciu Kopców (1543 m), natomiast główny wierzchołek położony jest w bocznej odnodze grzbietu.

 

Nazwa
Po raz pierwszy w druku nazwę Pilsko podaje w 1721 r. ks. Gabriel Rzączyński, autor dzieła Historia Naturalis Curiosa Regni Poloniae, który był także pierwszym zdobywcą szczytu. Istnieje kilka teorii wyjaśniających nazwę wierzchołka. Jedna z nich głosi, że „Pilsko" pochodzi od nazwy hali Pielsko, ta zaś od nazwiska jej właściciela – Piela. Nazwa Pielsko pojawiała się już w dokumentach z XVIII wieku. Zgodnie z inną teorią nazwa szczytu pochodzi od dawnego określenia miejsca, gdzie „piłowano", czyli pozyskiwano drewno. Inne wytłumaczenie znajdziemy w Dziejopisie żywieckim Andrzeja Komonieckiego, który był wójtem Żywca w XVII wieku – według niego ludowe przekazy łączą nazwę Pilsko z opijaniem się zbójników, którzy mieli spotykać się na szczycie. Funkcjonuje także twierdzenie, że jest to zniekształcona słowacka nazwa Polski – Poľsko.

 

Szczyt
Sama kopuła szczytu jest płaska i rozległa, znajdują się na niej ołtarz polowy i krzyż ustawione przez mieszkańców słowackiej wsi Mutne. Co roku spotykają się oni na wierzchołku, a tamtejszy proboszcz odprawia mszę świętą. Górne partie masywu porasta kosodrzewina. Pilsko od 1971 roku objęte jest ochroną rezerwatową na obszarze 15,4 ha po stronie polskiej. Rezerwat po stronie słowackiej obejmuje natomiast 809 ha. Ze szczytu można podziwiać panoramę Beskidów Zachodnich, Tatr, gór Słowacji, a przy dobrej widoczności także Sudetów. Podczas złych warunków pogodowych łatwo stracić tam orientację – zimą 1980 roku we mgle zgubiła się grupa uczniów klasy sportowej w wieku 12-17 lat wraz z ternerem. Trzy osoby zmarły z wyczerpania.

 

Turystyka
Północne stoki Pilska są popularne wśród narciarzy. W pobliskim Korbielowie znajduje się jeden z największych w Polsce ośrodków narciarskich z 10 wyciągami i niemal 20 km tras narciarskich. W Korbielowie Kamiennej działa ośrodek Kolej Baba z wyciągiem krzesełkowym. By mogły powstać wyciągi orczykowe i trasy zjazdowe, na przełomie lat 80. i 90. wycięto 10,5 ha lasów i 0,25 ha kosodrzewiny. Wzbudziło to protesty organizacji pozarządowych, w wyniku czego ograniczono użytkowanie tras i wyciągów (m.in. użytkowanie tras w zależności od grubości pokrywy śnieżnej). Na Hali Miziowej u podnóża kopuły szczytowej znajduje się schronisko PTTK.

 

Schronisko PTTK na Hali Miziowej
Schronisko znajduje się na wysokości 1274 m i funkcjonuje od 1930 roku. Po wojnie budynek przejęło PTTK i zorganizowało tam bufet. W marcu 1953 roku pożar strawił główny budynek, ocalały tylko szopa i stajnia. Zrezygnowano z odbudowy i w zachowanych pomieszczeniach gospodarczych urządzono tymczasowy bufet i miejsca noclegowe. Dopiero w 1994 roku rozpoczęła się budowa nowego obiektu, który został otwarty w 2003 roku. 

Schronisko oferuje 90 miejsc noclegowych w pokojach 1-, 2-, 3-, 4-, 5- i wieloosobowych oraz apartamenty. Cena wynajęcia pokoju waha się od 50 zł za pokój jednoosobowy bez pościeli do 190 zł za pokój 5-osobowy z pościelą. W sezonie zimowym (od listopada do kwietnia) ceny wahają się od 65 zł za pokój jednoosobowy bez pościeli do 250 zł za pokój 5-osobowy z pościelą. Koszt noclegu w pokoju wieloosobowym to 29 zł za osobę bez pościeli (35 zł z pościelą) przez cały rok. W budynku znajdują się także restauracja i jadalnia, bar oraz sala konferencyjna na 65 osób.

 

Szlaki
Szlak żółty prowadzi na szczyt z Korbielowa przez Halę Miziową i Górę Pięciu Kopców, szlak czarny z Hali Miziowej przez Górę Pięciu Kopców, a graniczny szlak niebieski przez przełęcz Glinne i Górę Pięciu Kopców. Od strony słowackiej wiodą zielone znaki z Orawskiego Wesela przez Mechy.

 

Kontakt do schroniska

Adres:

Schronisko PTTK na Hali Miziowej
34-335 Krzyżowa

Telefon: +48 33 488 72 54
E-mail: [email protected]
Strona internetowa: www.halamiziowa.pl