Od strony południowej dolina podchodzi pod grań główną i takie wzniesienia, jak Smreczyński Wierch, Błyszcz czy Liliowe Turnie. Od zachodu wznoszą się nad nią zbocza Ornaka, od wschodu Skrajny Smreczyński Grzbiet oddziela ją od Doliny Tomanowej. W dolnej części Doliny Pyszniańskiej znajduje się Smreczyński Staw.
W XV wieku w rejonie doliny wydobywano rudy srebra i miedzi, czego pamiątką jest kwarcytowy kamień, na którym osadzono krzyż Pola. Niegdyś przez dolinę przebiegała trasa prowadząca na drugą stronę Tatr: przez Pyszniańską Przełęcz przeprawiali się zbójnicy, kupcy, przemytnicy i pasterze. W czasie II wojny światowej przechodzili tędy kurierzy tatrzańscy. Znajdowało się tu wówczas Schronisko na Pysznej, z którego często korzystali partyzanci. Zostało ono później spalone przez Niemców.
Dawniej Dolina Pyszna była wypasana: w górnej jej części znajdowała się Hala Pyszna, zaś w dolnej – Hala Ornak. Hale niemal całkowicie zarosły po zaprzestaniu wypasu i utworzeniu rezerwatu przyrody Tomanowa-Smreczyny. W pierwszej połowie XX wieku dolina była popularnym terenem zjazdowym dla narciarzy.
Obecnie na terenie doliny znajduje się największy w Tatrach obszar górnoreglowych lasów świerkowych i ostoja zwierząt, bowiem niemal cały ten obszar jest wyłączony z ruchu turystycznego – biegnie tędy jedynie czarny szlak prowadzący nad Smreczyński Staw.
Szlaki w Dolinie Pyszniańskiej
