Jaskinia Magurska

Jest w Tatrach taka jaskinia, która we wnętrzu kryje niezwykle cenne kości. Nie prowadzi do niej żaden szlak, a otwory wejściowe są szczelnie zamknięte kratami.

Jaskinia Magurska
Jaskinia Magurska znajduje się w Tatrach Zachodnich, a dokładniej w zachodnich zboczach Doliny Jaworzynki (Jaworzyńska Czuba). Nie jest udostępniona dla ruchu turystycznego, ostatnio coraz rzadziej odwiedzają ją też grotołazi (na wejście konieczne jest zdobycie zgody Dyrekcji Tatrzańskiego Parku Narodowego). Jaskinia znana jest szczególnie ze odkrytych tu kości dawno wymarłych zwierząt – lwa jaskiniowego, hieny jaskiniowej i przede wszystkim niedźwiedzia jaskiniowego. Bogata historia jej eksploracji oraz wyjątkowe znaleziska stanowią o dużej wartości tego miejsca.

Jaskinia Magurska posiada dwa otwory, obecnie oba zamknięte kratami. Jeden z nich jest bardzo duży (2,5-4 m x 21 m), nic więc dziwnego że obiekt ten stosunkowo wcześnie odkryto – Jaskinia Magurska jest jedną z najdawniej wzmiankowanych w literaturze tatrzańskich jaskiń. Górny otwór jaskini wywodzi na balkon i okno skalne, natomiast większy, dolny prowadzi do tak zwanej Przebieralni i dalej do Wielkiej Komory.

Dalej jaskinia dzieli się na dwie odnogi. Wschodnia zaczyna się Salką Okrągłą (wymiary 60×30 m), z której dawniej można się było dostać poprzez odkopany syfon (długości 32 m) do ponadstumetrowego Stalaktytowego Korytarza (obecnie partie te są niedostępne). Na zachód od Wielkiej Komory znajduje się Trójkątna Komora, oraz Komora pod Progiem, z której można się dostać do Sali Złomisk. Odchodzą od niej dwa korytarze – jeden kończy się ślepą Dolną Komorą, natomiast drugi, znacznie dłuższy prowadzi do Salki na Rozdzielu. Tu, zgodnie z nazwą, ma miejsce kolejne rozwidlenie. Korytarz wykształcony w kierunku północno-zachodnim, kończy się nieprzebytym dotąd zawaliskiem, natomiast ten prowadzący na południe jest znacznie obszerniejszy, lecz również kończy się ślepo (źródło opisu: Oficjalna Polska Strona Taternictwa Jaskiniowego przy KTJ PZA).

Jaskinia w początkowych partiach jest spękana, zalega tam też gruba warstwa namuliska. To właśnie w tej części początkowo odkryto kości lwa, hieny i niedźwiedzia jaskiniowego. Odkąd pojawiła się pierwsza drukowana wzmianka o tym znalezisku (przewodnik Eugeniusza Janoty z 1860 r.), a kilka lat później Towarzystw Tatrzańskie zbudowało ścieżkę do wylotu jaskini, pierwsi turyści skrupulatnie wyzbierali nałatwiej dostępne kości pradawnych zwierząt. Zdemolowano również stalagmity znajdujące się wtedy w początkowych partiach jaskini. Wartość eksploracyjna jaskini wzrosła ponownie w 1900 roku, kiedy odkryto nowe pokłady szczątków kostnych zachowanych w namulisku. W późniejszych latach prowadzono na podstawie materiałów z jaskini liczne badania naukowe. Do dziś w jaskini Magurskiej znajdują się zachowane kości pradawnych zwierząt.

Niedźwiedź jaskiniowy
Kości niedźwiedzi jaskiniowych odnaleziono w wielu jaskiniach w całej Europie, stąd przypuszczenie, że zwierzę żyło głównie w tego rodzaju miejscach. Pradawny gatunek różnił się od dzisiejszych niedźwiedzi przede wszystkim rozmiarem (około 30% większy), ale nie tylko. Zauważalną cechą różniącą obydwa gatunki jest także odmienna budowa czaszki – niedźwiedzie jaskiniowe miały wysokie, stromo nachylone czoło, natomiast czoło niedźwiedzia brunatnego jest niskie i raczej płaskie. Z budowy zębów wynika, że żywiły się prawie wyłącznie roślinami. Niedźwiedzie jaskiniowe wyginęły pod koniec ostatniej epoki lodowcowej, ok. 28 tysięcy lat temu. Przypuszczalnie w wymarciu niedźwiedzi jaskiniowych znaczącą rolę odegrała zmiana klimatu u schyłku zlodowacenia bałtyckiego.