Orły w Tatrach

Dawniej uważany był za symbol wolności i szlachetności. Jego efektowny lot można zaobserwować tylko w najwyższych partiach gór, a widok ten należy do prawdziwej rzadkości. Teren Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje tylko jedna para tych ptaków.

Orzeł przedni zdecydowanie unika obecności człowieka. Zamieszkuje tylko takie tereny, w które nie ingerowano przez lata. Ptak ten jest największym spośród orłów, tworzy kilka podgatunków. Według danych Komitetu Ochrony Orłów jego liczebność w całej Polsce nie przekracza 60 osobników, w całych Tatrach natomiast żyją tylko 4 pary. Samiec orła przedniego jest nieco mniejszy od samicy, jego waga waha się od 2,8 do 4,5 kg, zaś waga samicy – od 3,8 do 6,7 kg. Rozpiętość skrzydeł sięga aż 240 cm. Ubarwienie piór na głowie jest złotawe, natomiast na pozostałej partii ciała dominują barwy brązowe i czarne.

Młode orłów przednich są koloru białego, co zmienia się wraz z wiekiem. Pełną dojrzałość osiągają po 4 latach, dobierając się w stałe pary. Partnera zmieniają jedynie w przypadku śmierci obecnego. Dziób dorosłych osobników jest ciemny, z niebieskawą nasadą. Palce zakończone są czarnymi szponami służącymi do zdobywania pożywienia, jakim w warunkach tatrzańskich są głównie ssaki: zające, świstaki, młode kozice, sarny, lisy, a także ptaki odznaczające się wolniejszym lotem. Orzeł nie wybrzydza w kwestii odżywiania się padliną, zarówno gatunków dzikich, jak i hodowlaną. Jego młode wykluwają się raz w roku. Panuje wśród nich tzw. kainizm – silniejsze pisklę wypycha z gniazda to słabsze, w co dorosłe osobniki nie ingerują. Młode poznaje matecznik oraz uczy się polowania aż do później jesieni, po czym opuszcza gniazdo i żyje samotnie do czasu połączenia się w parę.

Na wolności orły przednie mogą przeżyć ponad 20 lat; w niewoli nawet do 40 lat.

Dawniej orzeł przedni często padał ofiarą myśliwych, chroniących gospodarstwo przed szkodami. Cenny łup stanowiły również jego długie pióra, w strojach ludowych będące symbolem kawalerstwa i męskiej siły. Obecnie według Polskiej Czerwonej Księgi orzeł przedni jest gatunkiem silnie zagrożonym, wymaga ochrony czynnej, polegającej między innymi na trosce o zapewnienie mu areału nie niepokojonego przez człowieka.